5 dagenplan
Waarom u zou moeten stoppen met roken
Over de effecten van tabak is zo langzamerhand genoeg bekend. Volgens het CRIOC overlijden er in België ieder jaar 18.500 mensen aan de gevolgen van tabak. Dat zijn dus 50 mensen per dag! Het is de veruit de belangrijkste oorzaak van voortijdig overlijden.
Eén op de twee rokers overlijdt aan de gevolgen van roken of aan één van de talrijke aandoeningen die direct gelieerd zijn aan roken. De gemiddelde levensverwachting van een roker ligt op 69 jaar. In zekere zin zouden we zelfs kunnen stellen dat roken alle medische vooruitgang van de 20-ste eeuw teniet heeft gedaan.
Roken verdubbelt het aantal sterfgevallen aan de gevolgen van kanker. Wist u dat één op de drie verpleegdagen in een ziekenhuis wordt besteed aan ziektes die (direct of indirect) het gevolg zijn van roken? Daarbij gaat het om verschillende ziektebeelden, zoals ademhalingsproblemen (chronische bronchitis, longemfyseem, longkanker) en/of hart-en vaatziekten (zoals problemen met de slagaders, hartinfarcten of herseninfarcten). Ook een groot gedeelte van de ziekteverzuimdagen op het werk is te wijten aan de gevolgen van roken.
Toch geven we alleen al in België en Luxemburg jaarlijks 2,73 miljard euro uit aan sigaretten. (Nb. Dit bedrag is nog exclusief de verkoop van shag!). Dat is een hoge prijs voor een verslaving. . . .
Deze verslaving wordt zorgvuldig geregisseerd door de onderzoekers en marketingmedewerkers van de tabaksfabrikanten. Zij beschouwen tieners, mensen in ontwikkelingslanden en in landen in Oost-Europa als hun belangrijkste doelgroepen.
De oorsprong van het 5-dagenplan
Hoe kun je hieruit ontsnappen? Helaas zijn er ook op dit gebied geen wonderrecepten te krijgen. Natuurlijk zijn er door medici talloze substituten ontwikkeld die ons bij onze pogingen om te stoppen met roken kunnen ondersteunen (denk hierbij aan kauwgoms, pillen, sprays, pleisters, etc.). Maar deze middelen hebben echter zelden een blijvend effect als ze niet vergezeld worden door een adequate psychologische ondersteuning.
In 1959 is in de VS een methode ontwikkeld – het 5-dagenplan. In 1954 maakte de International Temperance Association (Internationale GeheelonthoudersVereniging) de film “Eén op de 20.000” – een film waarin de ontwikkeling van een kankergezwel in de long van een roker werd getoond. Deze film riep een storm van reacties op. Daarop besloten E.J. Follcenberg (predikant en psycholoog) en dr. W. Mac Farland van de medische faculteit van de universiteit van Loma Linda (USA), een programma te ontwikkelen. Beiden moeten een fenomenale mensenkennis hebben gehad. Met een duidelijk doel voor ogen gingen zij aan de slag en in 1959 werd hun methode gelanceerd onder de naam 5-dagenplan.
Vanwaar deze naam? In de eerste plaats omdat het gaat om een methode die gedurende 5 opeenvolgende dagen wordt gevolgd. Ten tweede omdat de ervaring heeft geleerd dat men gemiddeld 5 dagen nodig heeft om de eerste ontwenningsverschijnselen die optreden als gevolg van het rigoureus stoppen met roken door te komen en om de eerste positieve verschijnselen van een nieuwe levensstijl te ervaren. Het plan voorziet daarom ook in een terugkombijeenkomst, 10-15 dagen na de laatste bijeenkomst.
Na de Verenigde Staten werd deze methode ook in Canada, Zuid-Amerika, Australië en in een groot aantal landen in Europa gelanceerd. In Frankrijk en Zwitserland werden in 1964 de eerste 5-dagenplan bijeenkomsten gehouden en de resultaten waren zeer bemoedigend. In 1966 werd in België het eerste 5-dagenplan met succes gehouden. De cursus nam een grote vlucht toen de toenmalige directeur van het Belgische Rode Kruis toestemming gaf om de 5-dagenplannen voortaan in de gebouwen van het Rode Kruis te organiseren. Sindsdien is deze methode met veel succes in verschillende steden uitgevoerd.
Al bijna 20 jaar helpt het 5-dagenplan mensen bij het stoppen met roken. Met enige trots kunnen we stellen dat bij deze methode gemiddeld meer mensen stoppen met roken dan met andere (vergelijkbare) methodes. Mede dankzij de duizenden rokers die aan het 5-dagenplan hebben deelgenomen, is het aantal rokers in België met meer dan de helft is afgenomen.
Na een aantal jaren wat in de schaduw te hebben gestaan bij andere methodes, staat het 5- dagenplan vandaag de dag weer volop in de belangstelling, in het bijzonder bij ziekenhuizen en andere gezondheidsinstellingen. De informatie die wordt gegeven en de technieken die bij deze methode worden gebruikt, worden regelmatig gecheckt en up to date gebracht met de meest recente ontwikkelingen in de medische wereld en de kennis van de problematiek.
Een evaluatie, uitgevoerd in 1991 door het APES (onderdeel van de universiteit van Luik en gefinancierd door de Franse gemeenschap die het 5-dagenplan een aantal jaren had gesubsidieerd), bevestigde het beeld dat al eerder in 1981 door de “Ecole de Santé Publique” van de universiteit van Brussel was gegeven, namelijk dat 37% van de deelnemers 12-18 maanden na de laatste bijeenkomst nog steeds is gestopt met roken. Het grootste gedeelte van hen concludeert dat het feit dat zij met roken zijn gestopt een positieve impact heeft gehad op hun omgeving en dat andere rokers uit hun omgeving hun voorbeeld (willen) volgen.
Hoe werkt het?
Het 5-dagenplan gaat uit van een groepsgewijze aanpak. Van de deelnemers wordt gevraagd gedurende 5 opeenvolgende avonden aanwezig te zijn. Een behoorlijke portie doorzettingsvermogen is een absolute vereiste om mee te kunnen doen. De bijeenkomsten duren gemiddeld 1½ – 2 uur en worden geleid door 1 of 2 cursusleiders.
Informatie is één van de belangrijkste pijlers van deze methode. Veel deelnemers zijn weliswaar al op de hoogte van de risico’s die roken met zich mee kan brengen, maar vaak blijkt dat men niet het hele verhaal kent. Wij informeren de deelnemers – met cijfers en statistieken, maar vooral met audiovisuele hulpmiddelen.
Naarmate de cursus vordert, verplaatst de aandacht zich naar andere niveaus. Daarbij komen ook de lichamelijke en de psychologische aspecten van de verslaving aan bod. Onze ervaring heeft uitgewezen dat het aanspreken van deze beide niveaus nodig is om een duurzame overwinning op de verslaving van het roken te boeken.
Het 5-dagenplan ondersteunt niet alleen de wens om niet meer te roken (bijvoorbeeld doordat de cursus een aantal mensen samenbrengt met hetzelfde doel), maar geeft mensen ook de moed om de strijd met de sigaret aan te gaan. De deelnemers worden aangemoedigd om een nieuw gedragspatroon te ontwikkelen en op zoek te gaan naar een gezonde levensstijl, zowel in fysiek als in psychisch opzicht.
De bijeenkomsten staan onder leiding van één of twee medici, eventueel bijgestaan door assistenten die speciaal voor deze cursus zijn opgeleid. Zij helpen de deelnemers om inzicht te krijgen in de onderliggende problematiek van hun verslaving. Tevens laten zij zien welke positieve effecten de deelnemers in de (nabije) toekomst kunnen verwachten als zij eenmaal met roken zijn gestopt.
De cursusleider heeft een driedubbele rol.
- Hij/zij ondersteunt de deelnemers en laat hen zien hoe zij hun wilskracht en doorzettingsvermogen op een positieve manier kunnen gebruiken;
- hij/zij wijst op het belang van de pyscho-somatische aspecten van verslaving en geeft methodes en technieken waarmee de deelnemers beter weerstand kunnen bieden tegen hun gewoonte om te roken (bijvoorbeeld door aan te geven hoe zij lastige situaties of valkuilen kunnen vermijden, etc.);
- hij/zij leidt het groepsproces en biedt ruimte om ervaringen uit te wisselen (bijvoorbeeld door een ex-roker uit te nodigen om zijn/haar te vertellen), elkaar te vertellen over de successen en de moeilijkheden en elkaar te bemoedigen. Hij/zij wijst ook op het belang van andere factoren, zoals de invloed van de directe omgeving (gezin, familie), en van sociologische, ideologische en spirituele factoren.
Elke deelnemer ontvangt desgewenst een schrift dat tijdens de cursus als een soort logboek kan fungeren. In dit logboek staan o.a. de hoofdpunten van de cursus, menutips en een dagelijks herstelprogramma. Uiteraard is er ook ruimte om aantekeningen te maken, de eigen vooruitgang bij te houden en vragen op te schrijven. Tevens is er een aantal tests opgenomen waarmee de deelnemer zijn eigen ervaringen kan toetsen. Dit logboek is voor deelnemers te koop tegen een gereduceerd tarief van 8 euro.
Na iedere bijeenkomst krijgen de deelnemers alvast een deel van de bladen mee naar huis, ter voorbereiding op de bijeenkomst van de volgende dag.
Programmering
In België wordt het 5-dagenplan uitgevoerd door de Liga Leven en Gezondheid (Asbl). Ondernemingen, bedrijven en instellingen die interesse hebben in dit plan, kunnen met ons contact opnemen (Contact: Liga Leven en Gezondheid, rue Ernest Allard 11, 1000 Brussel)
Alle medewerkers en leden van de liga zijn vrijwilligers. Zij doen dit werk vanuit de motivatie om hun medemens te helpen daar waar zij kunnen. Vanuit deze filosofie kunnen wij het 5-dagenplan kosteloos aanbieden. Van de deelnemers wordt na afloop echter wel een vrijwillige bijdrage gevraagd.
Heeft u interesse of bent u benieuwd of er binnenkort ook bij u in de buurt een 5-dagenplan wordt georganiseerd? Neem dan contact met ons op! Contact.
Meer informatie is ook beschikbaar op www.vijfdagenplan.be
